De Kennis van Nu

De Kennis van Nu is het wetenschapsprogramma van de NTR met Elisabeth van Nimwegen en Diederik Jekel.
De Kennis van Nu Diepvriesdierentuin

Diepvriesdierentuin

In een speciale vriezer in The Frozen Zoo in San Diego bewaren wetenschappers sinds 1972 genetische monsters van diersoorten. Cellen daarvan worden bewaard om (bijna) uitgestorven soorten tot leven te kunnen wekken. Zoals de no ... 

De Kennis van Nu Onderworpen aan de mens

Onderworpen aan de mens

Koeien, kippen, varkens en honden zijn door de eeuwen heen zo gefokt dat ze aan al onze wensen voldoen. Gedomesticeerd zijn ze handelbaar en geven ze voedsel, kleding, vervoer en bescherming. Volgens evolutiebioloog Rutger Vos ... 

De Kennis van Nu Groene Getuigen

Groene Getuigen

Biologen bij het Nederlands Forensisch Instituut onderzoeken sporen afkomstig van andere levensvormen dan de mens. Zoals bacteriën, stuifmeel, kiezelwieren, een berkenzaadje of een haar van een kat. Onderzoeker Irene Kuiper la ... 

De Kennis van Nu Antrax als biologisch wapen

Antrax als biologisch wapen

In 1979 ontsnapte er een gaswolk met antrax (miltvuur) uit een Russisch laboratorium. Als gevolg daarvan overleden minstens 66 mensen in de wijde omgeving aan de ziekte die de bacterie bacillus anthracis veroorzaakt. In de huid ... 

De Kennis van Nu Van crisis naar crisis: voor elke ramp een scenario

Van crisis naar crisis: voor elke ramp een scenario

De coronacrisis lijkt voorbij, maar de volgende crisis of ramp kan zo weer toeslaan. Onthouden we wat we doormaken of vergeten we de geleerde lessen en vinden we bij elke crisis opnieuw het wiel uit? De wetenschappers van het g ... 

De Kennis van Nu De duurzame dood

De duurzame dood

Als mens ben je levend een stuk vervuilender dan dood, maar ook na je overlijden druk je nog een stempel op de wereld. Steeds meer mensen zoeken naar een duurzaam alternatief voor begraven of cremeren. Resomeren is een nieuwe u ... 

De Kennis van Nu De dreigende zee

De dreigende zee

In de nacht van 18 november 1421 brak een woeste storm de dijken en veroorzaakte een van de ergste overstromingen uit de Nederlandse geschiedenis: de Sint-Elisabethsvloed. Een gigantische watersnoodramp, waarbij de Biesbosch on ... 

De Kennis van Nu De Kennis van Nu special: De Robot Evolutie

De Kennis van Nu special: De Robot Evolutie

Robots kunnen veel minder dan we denken. Dat komt doordat wij mensen onszelf niet goed begrijpen, laat staan dat we onszelf kunnen 'nabouwen'. Toch proberen wetenschappers robots naar een hoger niveau te brengen. Edwin Dertien ... 

De Kennis van Nu Sleutelen aan het klimaat

Sleutelen aan het klimaat

In de wetenschap en zelfs bij de VN gaan stemmen op over een megalomane technologische noodrem om opwarming van de aarde tegen te gaan: climate engineering. Futuristische technieken om de zon te dimmen of om CO2 grootschalig ui ... 

De Kennis van Nu De dolende Noordpool

De dolende Noordpool

Het aardmagneetveld is cruciaal voor het leven op aarde. Het wordt opgewekt in het binnenste van de aarde en zorgt er bijvoorbeeld voor dat een kompas naar het noorden wijst. Maar het beschermt ons ook tegen schadelijke deeltje ... 

De Kennis van Nu Het nieuwe vliegen: De Kennis van Nu special

Het nieuwe vliegen: De Kennis van Nu special

Aan het nadenken over een schonere aarde ontkomt ook de luchtvaartindustrie niet. De luchtvaart moet groener en duurzamer. Hoe vervuilend zijn vliegtuigen? Kan de luchtvaart duurzaam worden en zo ja, hoe? Een De Kennis van Nu s ... 

De Kennis van Nu Moordenaar verraden door hobby-DNA-databanken

Moordenaar verraden door hobby-DNA-databanken

Dit jaar is in Zweden een zestien jaar oude moordzaak opgelost door in commerciële DNA-databanken te zoeken naar verre familie van de dader. Deze nieuwe forensische opsporingsmethode is omstreden, maar tegelijkertijd zijn de r ... 

De Kennis van Nu De boom in

De boom in

Overal in Nederland sterven bomen door de aanhoudende droogte. Hoe maken we het bos weerbaar tegen de gevolgen van klimaatverandering? De Kennis van Nu schuift een boom in een MRI-scanner en luistert naar de hartslag van de boo ... 

De Kennis van Nu Stop de schimmels

Stop de schimmels

Er duiken steeds vaker schimmels op die niet reageren op medicatie. Een infectie met zo'n resistentie schimmel is levensgevaarlijk voor kwetsbare patiënten. Waar komt die plotselinge toename van resistente schimmels vandaan? E ... 

De Kennis van Nu Accuhonger

Accuhonger

Als het aan Brussel ligt, wordt Europa groot in accu's, nodig voor auto's, laptops en telefoons, en binnen tien jaar zelfvoorzienend. De Duitse sportwagen uit 1967 waar Elisabeth van Nimwegen in rijdt is omgebouwd tot een elekt ... 

De Kennis van Nu De wolf is terug

De wolf is terug

De wolf keert zeer waarschijnlijk blijvend terug in Nederland, zegt ecoloog Hugh Jansman. Volgens ecoloog Geert Groot Bruinderink is dat riskant: 'Zo'n roofdier kan een probleem zijn'. Anno 2020 telt Nederland er ongeveer vijft ... 

De Kennis van Nu De raadsels van corona

De raadsels van corona

Covid-19 is een raadselachtige, nieuwe ziekte met rare symptomen, van geur- en smaakverlies tot hartschade. We volgen een infectioloog en een cardioloog die zich op het onderzoek hebben gestort om deze symptomen te kunnen verkl ... 

De Kennis van Nu Opgeknapte organen

Opgeknapte organen

Dat je als donor geregistreerd staat wil niet zeggen dat je ooit ook donor wordt, want maar een op de tweehonderd overledenen is nu geschikt als orgaandonor. Het grootste deel van alle beschikbare organen wordt afgekeurd voor t ... 

De Kennis van Nu De Kennis van Nu special: Expeditie lepra

De Kennis van Nu special: Expeditie lepra

Ongeveer 200.000 mensen per jaar krijgen de diagnose lepra, terwijl er een werkend medicijn tegen is. Hoe kan dat? Toine Pieters, hoogleraar wetenschapsgeschiedenis, was gefascineerd door deze vraag en ging in Suriname op zoek ... 

De Kennis van Nu De Kennis van Nu special: Het Geheim van de Zwerm

De Kennis van Nu special: Het Geheim van de Zwerm

Op het Max Planck Instituut in Konstanz, Duitsland, heeft bioloog Iain Couzin een speeltuin voor biologen gecreëerd. Cameraatjes volgen groepen vissen, sprinkhanen balanceren op een bal in een virtual reality-bak en vogels vli ... 

De Kennis van Nu De Kennis van Nu special: Vechten voor Tegengif

De Kennis van Nu special: Vechten voor Tegengif

Op een farm in Costa Rica maken onderzoekers een middel tegen het gif van een slangenbeet door paarden met kleine hoeveelheden slangengif te injecteren. Het bloed wordt afgetapt en gefilterd tot een voor mensen bruikbaar tegeng ... 

De Kennis van Nu Morgen 22:10 - Seizoen 11 Afl. 10 - 5G of weg ermee?

Morgen 22:10 - Seizoen 11 Afl. 10 - 5G of weg ermee?

Zendmasten die in de brand vliegen, protesten op straat en zelfs politici die niet weten hoe het nu precies zit. We krijgen in Nederland het nieuwe mobiele netwerk 5G, en tegenstanders roeren zich. Leuk dat snelle mobiele inter ... 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 9 - Samenwerken in de natuur

Seizoen 11 Afl. 9 - Samenwerken in de natuur

De coronacrisis heeft velen van ons een gevoel van saamhorigheid (terug)gegeven. Mensen probeerden elkaar te helpen om samen door deze moeilijke periode heen te komen. Hoe zit dat bij dieren? Zijn zij onder druk ook meer geneig ... 

De Kennis van Nu Het moederbrein

Het moederbrein

De Leidse hersenonderzoeker Elseline Hoekzema bewees dat de hersenen van moeders tijdens de zwangerschap ingrijpend veranderen en volgens neuro-endocrinoloog Peter Bos komen ook vaders er niet onderuit: het zorgbrein wordt geac ... 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 1 - De waterstofbelofte

Seizoen 11 Afl. 1 - De waterstofbelofte

Waterstof is de nieuwe belofte. Laat auto's en bussen op dit gas rijden en er komt alleen maar fris water uit de uitlaat. De overheid zet er daarom groot op in. In het klimaatakkoord klinkt waterstof vaak als oplossing voor een ... 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 16 - Geboren renners

Seizoen 11 Afl. 16 - Geboren renners

De Franse sportwetenschapper Guillaume Millet onderzoekt waarom vrouwen minder last lijken te hebben van 'neuromuscular fatigue' dan mannen. Dat is de vermoeidheid die ontstaat na zeer intensief sporten, omdat hersenen en zenuw ... 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 8 - De nieuwe stilte

Seizoen 11 Afl. 8 - De nieuwe stilte

Hoe stil Nederland kan zijn, ontdekken velen tijdens de coronacrisis. Sounddesigner Arnoud Traa registreert de stilte in Amsterdam. De hoofdstad, normaal bruisend van het leven, beleeft een unieke periode, die het waard is om v ... 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 7 - Stikstofvreters

Seizoen 11 Afl. 7 - Stikstofvreters

De Kennis van Nu duikt in de chemie achter het stikstofprobleem en bezoekt veehouders - want vooral varkens en koeien lijken de grote veroorzakers. Er bestaan al technieken om de problemen te beperken: water bij mest, stallen m ... 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 6 - Knuffelen in de anderhalvemetersamenleving

Seizoen 11 Afl. 6 - Knuffelen in de anderhalvemetersamenleving

Knuffelvest. Dirk de Bekker gaat op zoek naar een aanraking op afstand. Aan de Technische Universiteit onderzoeken Wijnand IJsselsteijn en Sima Ipakchian Askari of aanrakingen door bijvoorbeeld een robot dezelfde positieve effe ... 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 5 - Geen internet

Seizoen 11 Afl. 5 - Geen internet

In de coronacrisis blijft één ding bijzonder goed werken: internet. Wat als dat ook uitvalt? 

De Kennis van Nu Seizoen 11 Afl. 4 - De onzichtbare strijd tegen corona

Seizoen 11 Afl. 4 - De onzichtbare strijd tegen corona

Wat gebeurt er in je lichaam als er een virus in binnendringt? 

De Kennis van Nu De gendercode

De gendercode

Volgens hoogleraar gendergeschiedenis Geertje Mak is een geslachtsveranderende operatie de enige oplossing voor mensen die een diep gevoel van onbehagen hebben bij hun genderrol: hun man- of vrouw-zijn. 'Maar het is een maatsch ... 

De Kennis van Nu Reis naar de zon

Reis naar de zon

Sterrenkundige Kees de Jager (1921) kijkt net als presentator Lieven Scheire met spanning naar de ruimtesonde die onderweg is naar de zon: de Solar Orbiter. De zon is de aanjager van het klimaat op aarde, de bron van warmte en ... 

De Kennis van Nu Coronajagers

Coronajagers

Een heel leger aan wetenschappers werkt dag en nacht aan oplossingen voor Covid-19. Van zoönose-experts tot epidemiologen en virologen, eenieder maakt op geheel eigen wijze jacht op het coronavirus. Ze willen begrijpen waar he ... 

De Kennis van Nu De Kennis van Nu special

De Kennis van Nu special

Speciale uitzending ter gelegenheid van vijf jaar De Kennis van Nu. Een terugblik op onderwerpen van toen én een vooruitblik naar de meest actuele wetenschappelijke ontwikkelingen. Zo ging de allereerste aflevering over de sch ... 

De Kennis van Nu Gedachten de baas

Gedachten de baas

Psychiater en hoogleraar neuropsychiatrie Odile van den Heuvel van het Amsterdam UMC doet onderzoek naar hoe met niet-invasieve hersenstimulatie het controlesysteem in hersenen versterkt kan worden. Hiermee zouden bijvoorbeeld ... 

De Kennis van Nu Geboren renners

Geboren renners

De Franse sportwetenschapper Guillaume Millet onderzoekt waarom vrouwen minder last lijken te hebben van 'neuromuscular fatigue' dan mannen. Dat is de vermoeidheid die ontstaat na zeer intensief sporten, omdat hersenen en zenuw ... 

De Kennis van Nu Een betonnen misser

Een betonnen misser

Videobeelden, gemaakt door de Koninklijke Marechaussee, hielpen de ramp met de betonnen parkeergarage van vliegveld Eindhoven in 2017 te onderzoeken. Forensisch onderzoek bracht zo de oorzaak aan het licht. De fout was al vijft ... 

De Kennis van Nu Ziekmakende muggen

Ziekmakende muggen

Entomoloog Sander Koenraadt en viroloog Gorben Pijlman van de Wageningen Universiteit infecteren alledaagse muggen met virussen. Zo ontdekken ze welke ziektes deze dieren kunnen overbrengen. De doodgewone huissteekmug bijvoorbe ... 

De Kennis van Nu Het verwoeste verleden

Het verwoeste verleden

Kunstenaar en archeoloog Theo de Feyter, die in Syrië schilderijen maakt van de straten van Damascus, de souq in Aleppo en de tempel en de gigantische triomfboog van Palmyra, is zeer geschokt door de verwoesting van al het erf ... 

De Kennis van Nu Geen mug, geen malaria

Geen mug, geen malaria

Diederik Jekel bezoekt Bana, een arm dorp in Burkina Faso, waar gentechmuggen worden uitgezet in de strijd tegen malaria. De muggen en parasieten worden steeds resistenter tegen de reguliere middelen. Wetenschappers passen mala ... 

De Kennis van Nu Explosieve pakjes

Explosieve pakjes

Illegaal vuurwerk in een postpakket, het is niet alleen gevaarlijk als het bezorgbusje een ongeluk krijgt. Een pakketje met buitenlands knalwerk kan al door een statisch vonkje van een wollen trui ontbranden, postbezorgers en k ... 

De Kennis van Nu Scoren met data

Scoren met data

Ajax-hoofdtrainer Erik ten Hag ziet data-analyse als een behulpzame ondersteuning. Zo ontdekte bewegingswetenschapper Vosse de Boode dat Nederlandse keepers het keepen verkeerd aanleren. Data-analyse kan inderdaad het verschil ... 

De Kennis van Nu Geen spek maar bonen

Geen spek maar bonen

Elisabeth van Nimwegen en Diederik Jekel volgen de weg van plant naar bonenburger. Als vleesvervangende grondstof wordt meestal soja gebruikt, omdat daar veel eiwitten in zitten. Voor het verkrijgen daarvan moeten echter niet-d ... 

De Kennis van Nu De perfecte arm

De perfecte arm

Bert Pot, een van de eersten in Nederland met een geavanceerde elektronische handprothese, bereidt zich voor op de cybathlon, een wedstrijd voor mensen met een prothese. Johan Baggerman heeft een voor Nederland unieke armklikpr ... 

De Kennis van Nu In het spoor van drugsafval

In het spoor van drugsafval

Brabantse drugscriminelen gebruiken zorgwekkend vaak het riool als dumpplek voor drugsafval, toonden rioolonderzoekers voor het eerst aan. En om de drugscriminaliteit te bestrijden, startte de politie in Noord-Brabant een eigen ... 

De Kennis van Nu Wat nekt 't insect?

Wat nekt 't insect?

Elisabeth van Nimwegen en ecoloog Hans de Kroon van de Radboud Universiteit bezoeken Duitse entomologen die sinds 1989 bijhouden hoeveel insecten er rondvliegen in Duitse natuurgebieden. Ook in natuurgebied De Kaaistoep bij Til ... 

De Kennis van Nu De ongetemde jager

De ongetemde jager

Evolutiebioloog Rutger Vos toont Diederik hoe weinig de huiskat van de wilde kat verschilt. Dit in tegenstelling tot de hond, de koe en het schaap, die totaal niet lijken op hun wilde voorouders. Elisabeth is met bioloog Maarte ... 

De Kennis van Nu Het moederbrein

Het moederbrein

De Leidse hersenonderzoeker Elseline Hoekzema bewees dat de hersenen van moeders ingrijpend veranderen tijdens de zwangerschap en volgens neuro-endocrinoloog Peter Bos komen ook vaders er niet onderuit: het zorgbrein wordt geac ... 

De Kennis van Nu Krekels om te overleven

Krekels om te overleven

Florence Gundo, die een weeshuis runt in Kisum, kweekt krekels als aanvulling op de dagelijkse maaltijd van de kinderen. Margot Calis, een van de eerste insectenkwekers, bezoekt regelmatig met Flying Food-projectleider Erwin Be ... 

De Kennis van Nu Scoren met data

Scoren met data

Ajax-hoofdtrainer Erik ten Hag ziet data-analyse als een behulpzame ondersteuning. Zo ontdekte bewegingswetenschapper Vosse de Boode dat Nederlandse keepers het keepen verkeerd aanleren. Data-analyse kan inderdaad het verschil ... 

De Kennis van Nu Het moederbrein

Het moederbrein

De Leidse hersenonderzoeker Elseline Hoekzema bewees dat de hersenen van moeders ingrijpend veranderen tijdens de zwangerschap en volgens neuro-endocrinoloog Peter Bos komen ook vaders er niet onderuit: het zorgbrein wordt geac ... 

De Kennis van Nu De kracht van muziek

De kracht van muziek

Operazanger Ambroz Bajec-Lapajne bleef zingen toen zijn hersentumor operatief verwijderd werd. Zo kon hersenschade worden voorkomen. Muziek heeft invloed op onze emoties en kan helend werken. In het Universitair Medisch Centrum ... 

De Kennis van Nu De waterstofbelofte

De waterstofbelofte

Waterstof is de nieuwe belofte. Laat auto's en bussen op dit gas rijden en er komt alleen maar fris water uit de uitlaat. De overheid zet er daarom groot op in. In het klimaatakkoord klinkt waterstof vaak als oplossing voor een ... 

De Kennis van Nu Krekels om te overleven

Krekels om te overleven

Florence Otieno, die een weeshuis runt in Kisum, kweekt krekels als aanvulling op de dagelijkse maaltijd van de kinderen. Margot Calis, een van de eerste insectenkwekers, bezoekt regelmatig met Flying Food projectleider Erwin B ... 

De Kennis van Nu Scoren met data

Scoren met data

Ajax-hoofdtrainer Erik ten Hag ziet data-analyse als een behulpzame ondersteuning. Zo ontdekte bewegingswetenschapper Vosse de Boode dat Nederlandse keepers het keepen verkeerd aanleren. Data-analyse kan inderdaad het verschil ... 

De Kennis van Nu Het moederbrein

Het moederbrein

De Leidse hersenonderzoeker Elseline Hoekzema bewees dat de hersenen van moeders ingrijpend veranderen tijdens de zwangerschap en volgens neuro-endocrinoloog Peter Bos komen ook vaders er niet onderuit: het zorgbrein wordt geac ... 

De Kennis van Nu De kracht van muziek

De kracht van muziek

Operazanger Ambroz Bajec-Lapajne bleef zingen toen zijn hersentumor operatief verwijderd werd. Zo kon hersenschade worden voorkomen. Muziek heeft invloed op onze emoties en kan helend werken. In het Universitair Medisch Centrum ... 

De Kennis van Nu De waterstofbelofte

De waterstofbelofte

Waterstof is de nieuwe belofte. Laat auto's en bussen op dit gas rijden en er komt alleen maar fris water uit de uitlaat. De overheid zet er daarom groot op in. In het klimaatakkoord klinkt waterstof vaak als oplossing voor een ... 

De Kennis van Nu Onze pijngrens

Onze pijngrens

Bijna twintig procent van de Nederlandse bevolking heeft last van chronische pijn. Vreemd genoeg is er nog niet veel bekend over hoe pijn precies werkt. Daarom startte in het voorjaar van 2017 het Groot Nationaal Onderzoek naar ... 

De Kennis van Nu In de blockchain bubble

In de blockchain bubble

Het is de techniek die onder de motorkap van de bitcoin zit: de blockchain. Enthousiastelingen vergelijken het met internet voor het in de jaren negentig groot werd. De blockchain wordt inmiddels ook toegepast in de echte werel ... 

De Kennis van Nu Wormenpoep het zwarte goud

Wormenpoep het zwarte goud

Wiettelers weten het al lang, maar steeds meer mensen gebruiken het tegenwoordig voor hun planten: wormenpoep. Volgens sommigen veroorzaakt dit zwarte goud 'een atoombom van leven'. De Kennis van Nu onderzoekt het wetenschappel ... 

De Kennis van Nu De zinkende stad

De zinkende stad

Dat de zeespiegel stijgt is algemeen bekend. Maar in het westelijk deel van Nederland vindt er een tegenovergestelde beweging plaats. Stad en dorp zakken langzaam in veen en klei weg. Voor wie in een huis op betonnen palen woon ... 

De Kennis van Nu Het tweetalige brein

Het tweetalige brein

Elisabeth gaat met psychologe Evy Woumans in gesprek over de voordelen van tweetaligheid voor het leervermogen en geheugen. De Nijmeegse neurowetenschappers Ton Dijkstra en David Peeters vertellen over de werking van het brein ... 

De Kennis van Nu Paniek in de menigte

Paniek in de menigte

We hopen het allemaal nooit mee te maken. Je staat bij een concert of station en plotseling moet je vluchten omdat er een aanslag wordt gepleegd. Veel aanslagen worden met opzet in een drukke publieke ruimte gepleegd om zoveel ... 

De Kennis van Nu De mysterieuze verdwijning van de neanderthaler

De mysterieuze verdwijning van de neanderthaler

De neanderthaler wordt vaak gezien als ons domme neefje, terwijl de Homo neanderthalensis eerder een soort oer-Europeaan is. Neanderthalers leefden al zo'n 250.000 jaar geleden op ons continent en waren al aangepast aan de koud ... 

De Kennis van Nu Identieke tweeling is niet identiek

Identieke tweeling is niet identiek

Eeneiige tweelingen hebben hetzelfde DNA. Toch bepaalt DNA niet helemaal hoe je als persoon bent. Er zitten 'schakelaars'op die bepalen of genen aan of uit staan. Samen met een identieke tweeling gaan Diederik Jekel en Elisabet ... 

De Kennis van Nu Zelfreparerend hart

Zelfreparerend hart

Elk jaar krijgen ruim vierduizend Nederlanders een nieuwe hartklep, afkomstig van een rund of varken. Die kleppen groeien niet mee en slijten, dus de patiënt moet regelmatig onder het mes om de oude klep te vervangen door een ... 

De Kennis van Nu Illegale handel in dieren

Illegale handel in dieren

Elisabeth en Diederik Jekel volgen het pad van een zeer zeldzame pijlgifkikker die in 2013 ontdekt werd in Brazilië. Bioloog Marinus Hoogmoed schreef er een artikel over, waarna een handelaar de kikkertjes naar Europa smokkeld ... 

De Kennis van Nu Verstoord gehoor

Verstoord gehoor

Als je gehoor minder wordt, blijkt het steeds lastiger om anderen nog goed te verstaan in een rumoerige omgeving. Slechthorenden vinden drukke feestjes daarom vaak zo vervelend dat ze liever wegblijven. Presentatoren Elisabeth ... 

De Kennis van Nu Extreem weer

Extreem weer

Hoe vangt de natuur de klappen op van extreem weer? Wetenschappelijk onderzoek dat zich richt op de impact van dit soort gebeurtenissen staat weliswaar nog in de kinderschoenen, maar de eerste bevindingen zijn opvallend. Dierso ... 

De Kennis van Nu Schoonste lucht

Schoonste lucht

Epidemioloog Saskia van der Zee onderzoekt de effecten van fijnstof op mensen. Elisabeth van Nimwegen spreekt haar in een van de meest vervuilde straten van Nederland. Regisseur/acteur Edwin de Vries worstelt al jaren met longk ...