Het Filosofisch Kwintet 2017

Hoe is te verklaren dat er na decennia van ontzuiling nu weer nieuwe kleine zuiltjes ontstaan? En wat zijn daarvan de gevolgen voor politiek en maatschappij? Gasten in deze aflevering zijn: Ian Buruma, Brits-Nederlandse sinoloog, japanoloog en publicist. Ivana Ivkovic, filosoof en eigenaar van het bureau No Wishful Thinking. Casper Thomas, publicist. Ghassan Dahhan, politicoloog en polemoloog.
Het Filosofisch Kwintet 2017 Toekomst

Toekomst

In deze aflevering uit de reeks 'Ikke, ikke, ikke en de rest..?' werpen we een blik ver vooruit. De keuzes die we nu wel of niet maken, hebben groot effect op toekomstige generaties. Maar toch blijkt het moeilijk om, met het oo ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Kunstmatige Intelligentie

Kunstmatige Intelligentie

De snelheid en schaal van kunstmatige intelligentie opent ongekende mogelijkheden. Hoe fijn is dat? Of zijn we een monster aan het creëren dat de democratie en de rechtstaat bedreigt? In de reeks Ikke, ikke, ikke en de rest... ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Volksgezondheid

Volksgezondheid

In de reeks met als thema 'Ikke, ikke, ikke en de rest..?' gaat het in deze aflevering over de volksgezondheid. In Nederland hoort iedereen gelijke toegang tot gezondheidszorg te hebben, maar in de praktijk gaat individuele vri ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Economie

Economie

Als iedereen zijn eigenbelang nastreeft, dan komt dat ons allen ten goede, zeiden de klassieke economen al. Maar is dat wel zo? Ongelijkheid kan publieke belangen ook onder druk zetten. Moeten we anders naar onszelf en onze rel ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Conflict

Conflict

Conflicten kunnen gezond zijn voor de democratische rechtstaat. Immers, het algemeen belang wordt gekenmerkt door diversiteit, dynamiek en verschillen van inzicht. We mogen het oneens zijn met elkaar. Maar conflict kan ook leid ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Ik, wij en de Samenleving

Ik, wij en de Samenleving

Door de gerichtheid op onszelf dreigen we soms over het hoofd te zien dat er een wereld bestaat die om gezamenlijke inzet en betrokkenheid vraagt. Hoe zien we de huidige relatie tussen het individu en de maatschappij, wat zijn ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Moderne Slavernij

Moderne Slavernij

In vijf jaar tijd is het aantal mensen dat in moderne slavernij leeft, gestegen van 40 miljoen naar bijna 50 miljoen. Ondertussen dragen wij de T-shirts en bellen we met de telefoons die daar het resultaat van zijn en kijken we ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Geopolitiek

Geopolitiek

Een onderzoek naar de maakbaarheid van de wereldorde. Onze tijd werd gekenmerkt door ongekende welvaart en langdurige vrede, maar Poetins bloederige oorlog in Oekraïne veranderde alles. Hoe krijgen we weer meer grip op de geop ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 De Nationale Geschiedenis

De Nationale Geschiedenis

Over de aantrekkingskracht, het gevaar en de maakbaarheid van geschiedenis. Hoeveel vrijheid mag de geschiedschrijver zich permitteren? In ieder land is de fixatie op de eigen nationale geschiedenis opmerkelijk groot. Wie haar ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Gezondheidsdrift

Gezondheidsdrift

Kunnen we meer grip krijgen op onze gezondheid, of is dat slechts schijn? Hoe werkt het maakbaarheidsdenken door in de zorg? En zijn we te veel bezig met onze gezondheid, of juist te weinig? Risico's zijn er om uit te sluiten, ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Afdwingbaar Succes

Afdwingbaar Succes

Over de merites en minpunten van het meritocratisch ideaal. Kunnen we worden wie we willen zijn, als we maar ons best doen? Ontstaan succesverhalen door eigen verdienste of door fortuinlijke omstandigheden? En wat betekent een ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Maakbaarheid

Maakbaarheid

De term maakbaarheid werd lang geassocieerd met linkse politiek uit de jaren zeventig, maar veranderde sindsdien van betekenis. Vroeger was er de overtuiging dat de maatschappij maakbaar was, nu is er vooral geloof in de maakba ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Dwang, Drang of een beetje meer Verbeelding?

Dwang, Drang of een beetje meer Verbeelding?

Wat is nodig om ons in beweging te krijgen en klimaatrampen te voorkomen? Hoe raken mensen overtuigd van deze noodzaak? En hoe treden we de toekomst tegemoet? Clairy Polak onderzoekt met vier denkers onze houding tegenover de t ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Onzekerheid: Draait de Aarde nog om ons?

Onzekerheid: Draait de Aarde nog om ons?

De coronacrisis zou een kantelpunt zijn voor een betere omgang met onze planeet. Wat is over van die goede voornemens? Gaan we fundamenteel anders denken en handelen ten aanzien van onze houding tot de aarde en onze plaats daar ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Onzekerheid: Biedt het Recht ons Houvast?

Onzekerheid: Biedt het Recht ons Houvast?

De mondkapjesplicht, een avondklok en de beperking van het aantal mensen dat je in huis mag hebben. Tijdens de coronacrisis kwamen grondrechten onder druk te staan. Gaat het algemeen belang boven individueel belang? En wie bepa ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Onzekerheid: Wat verlangen we van de Overheid?

Onzekerheid: Wat verlangen we van de Overheid?

In de coronacrisis zagen we een verlangen naar een autoriteit die ons 'redt'. Tegelijkertijd hebben veel mensen moeite met het erkennen van die autoriteit. Clairy Polak onderzoekt samen met sociaal wetenschapper Hans Boutellier ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Onzekerheid: Hoe kijken we naar elkaar?

Onzekerheid: Hoe kijken we naar elkaar?

Wat betekent onzekerheid in tijden van corona voor de onderlinge verhoudingen tussen mensen: op hun werk, thuis, in hun vrije tijd en op sociale media? Houden we elkaar als 'little big brothers' in een wurggreep of zoeken we ju ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Onzekerheid: Wat doet het met ons?

Onzekerheid: Wat doet het met ons?

Hoe gaan wij om met gevoelens van onzekerheid in tijden van corona-, klimaat- en energiecrises? Welke invloed heeft de onzekerheid op ons dagelijks leven? Clairy Polak onderzoekt met psychiater Floortje Scheepers, filosoof Naom ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Special: Cancel culture - mogen we elkaar het zwijgen opleggen?

Special: Cancel culture - mogen we elkaar het zwijgen opleggen?

Waar komt de dynamiek van de 'cancel culture' vandaan? Extremen voeren het hoogste woord, en het ene uiterste probeert het andere uit te gummen. Wie bepaalt wie het zwijgen mag worden opgelegd? En hoe loopt de online cancel cul ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Morgen 12:10 - Seizoen 2020 Afl. 3 - Commercie

Morgen 12:10 - Seizoen 2020 Afl. 3 - Commercie

Clairy Polak onderzoekt met vier gasten hoe manipulatie door commerciële bedrijven ons leven beïnvloedt. Wie manipuleert, en met welk doel? Moeten we ons beschermen tegen de datahonger van bedrijven? Wat is het gevolg van het ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Morgen 12:10 - Seizoen 2020 Afl. 5 - Baas over eigen leven?

Morgen 12:10 - Seizoen 2020 Afl. 5 - Baas over eigen leven?

Clairy Polak onderzoekt samen met haar gasten wat manipulatie betekent in ons persoonlijke leven. Welke informatie prikkelt, stuurt of leidt ons? Bestaat neutrale informatie? Wat is de rol van manipulatie? Wie manipuleert wie? ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Seizoen 2020 Afl. 4 - Wetenschap

Seizoen 2020 Afl. 4 - Wetenschap

Waardoor wordt wetenschap beïnvloed en waaraan ontleent het zijn gezag? Clairy Polak onderzoekt samen met haar gasten manipulatie en beïnvloeding in de wetenschap. Welke rol speelt wetenschap in het publieke debat? Hebben we ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Seizoen 2020 Afl. 3 - Commercie

Seizoen 2020 Afl. 3 - Commercie

Clairy Polak onderzoekt met vier gasten hoe manipulatie door commerciële bedrijven ons leven beïnvloedt. Wie manipuleert, en met welk doel? Moeten we ons beschermen tegen de datahonger van bedrijven? Wat is het gevolg van het ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Seizoen 2020 Afl. 2 - Politiek

Seizoen 2020 Afl. 2 - Politiek

Clairy Polak onderzoekt met haar gasten manipulatie in de politiek. Een gesprek over leugens en bedrog, de rol van de media in de politiek en hoe digitale technologie de politiek verandert. Kun je wel politiek bedrijven zonder ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Seizoen 2020 Afl. 1 - Onzichtbare beïnvloeding

Seizoen 2020 Afl. 1 - Onzichtbare beïnvloeding

Clairy Polak spreekt met vier gasten over manipulatie van de werkelijkheid, over macht, propaganda en misinformatie. Wanneer gaat een duwtje in de goede richting over in kwaadwillige manipulatie? Maakt het uit wie er aan de kno ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Woorden waarmee we worstelen: Idealen

Woorden waarmee we worstelen: Idealen

Van gele hesjes tot wereldwijde klimaatmarsen: anno 2019 gaan mensen weer de straat op. Maar wanneer is er sprake van idealisme? En hoe maak je idealen waar? Met kleine stapjes of met grote sprongen? Is een beter milieu een ide ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Woorden waarmee we worstelen: Diversiteit

Woorden waarmee we worstelen: Diversiteit

Veel bedrijven en instellingen streven tegenwoordig naar diversiteit. Maar wat betekent dat woord nu echt? Gaat het alleen om selecteren op uiterlijke kenmerken, of gaat het om het omarmen van onderlinge verschillen? En hoe kom ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Woorden waarmee we worstelen: Authenticiteit

Woorden waarmee we worstelen: Authenticiteit

Een authentieke dorpsstraat, authentieke Parmaham, of een authentieke Fransman. We hunkeren naar authenticiteit en we willen origineel zijn, maar tegelijkertijd willen we ook ergens bij horen. Gaat dat wel samen? Hoe bepaal je ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Woorden waarmee we worstelen: Elite

Woorden waarmee we worstelen: Elite

'De elite': noodzakelijke voorhoede van de samenleving of vijand van 'het volk'? Op dit moment is moeilijk een negatiever bijvoeglijk naamwoord te bedenken dan elitair. Het lijkt een marketingterm te zijn geworden voor iedere p ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Woorden waarmee we worstelen: Verbinding

Woorden waarmee we worstelen: Verbinding

Alle mensen worden broeders: er is moeilijk een positiever begrip dan 'verbinding' te bedenken. Toch lijkt het een marketingterm geworden, een politieke dooddoener in een tijd waarin polarisatie en segregatie toenemen. Maar wat ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Woorden waarmee we worstelen: Vrijheid

Woorden waarmee we worstelen: Vrijheid

Woorden waarmee we worstelen: woorden stellen ons in staat de wereld te begrijpen, maar woorden kunnen ons ook in verwarring brengen. Het filosofisch kwintet bespreekt die begrippen. Woorden waarmee marketeers, politici en best ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Breuklijnen onder Brexit

Breuklijnen onder Brexit

Met de brexit en de Europese verkiezingen 2019 in het vooruitzicht spreekt Clairy Polak met haar vier gasten over de breuklijnen onder de brexit. Wat zijn de achtergronden van het anti-Europagevoel dat door het continent waart? ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Democratie en markt

Democratie en markt

Deze aflevering gaat over de rol van de markt in onze democratie. De globalisering heeft de nationale politiek grondig veranderd. Nationale politici dragen, ingegeven door de internationalisering van markten, steeds meer macht ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Wat te doen

Wat te doen

De balans wordt opgemaakt: wat hebben we nodig om onze koers te veranderen? Zijn onze Verlichtingsidealen nog wel van toepassing? Of moeten we opnieuw vaststellen wat 'goed leven' is? Kortom, kúnnen we niet veranderen, of wíl ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Uitholling van het publieke debat

Uitholling van het publieke debat

Sinds de digitalisering kunnen we op dezelfde aarde wonen, en toch in totaal verschillende werelden leven. Vraag is alleen: leven we nu nog wel samen? Is er nog sprake van een publiek debat? En welke gevolgen heeft dit voor de ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Klimaat

Klimaat

Overstromingen, smoglandschappen, uitputting van grondstoffen: een wereldwijde milieuramp van ongekende omvang is hoogstwaarschijnlijk. Kunnen we ons doen en denken nog veranderen? In de wereldgemeenschap, in Nederland en in on ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Groeiende ongelijkheid

Groeiende ongelijkheid

De kloof tussen rijk en arm wordt groter en de macht van de superrijken groeit en groeit. Wat betekent dit voor onze kansen en de kansen van onze kinderen? Naast Philipp Blom in deze aflevering: Tamar de Waal, filosoof, jurist ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Overbevolking

Overbevolking

Spreken over overbevolking blijkt nog steeds taboe. Het Filosofisch Kwintet probeert dit stilzwijgen te doorbreken. Zijn we eigenlijk al met teveel op een moderne ark van Noach of maken we elkaar alleen maar bang met ondoordach ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Zijn wij marionetten van de datareuzen?

Zijn wij marionetten van de datareuzen?

Zijn wij marionetten van de datareuzen? In een tijd waarin enkele grote technologiebedrijven weten wat onze voorkeuren zijn, hoe we leven en hoe we te beïnvloeden zijn, buigt Het Filosofisch Kwintet zich over de vraag wat dat ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Toekomst van de democratie

Toekomst van de democratie

De weerbaarheid van de democratie - dat is het thema van de laatste uitzending van dit seizoen. Hoe om te gaan met het wantrouwen jegens politici, met de opmars van populistische partijen en met andere uitingen van onvrede over ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Democratie en markt

Democratie en markt

Over de rol van de markt in onze democratie. De globalisering heeft de nationale politiek grondig veranderd. Nationale politici dragen, ingegeven door de internationalisering van markten, steeds meer macht over aan supranationa ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Democratie en participatie

Democratie en participatie

Weinig mensen zijn nog lid van een politieke partij en de beste stuurlui staan steeds vaker aan wal. Heeft de vertegenwoordigende democratie haar langste tijd gehad? En zijn er andere vormen van participatie denkbaar? 'Democrat ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Democratie en propaganda

Democratie en propaganda

Deze tweede aflevering gaat over de rol van informatie in onze democratie. Kan een feitenvrije maatschappij nog wel rechtvaardig zijn? Hoe bedreigend is propaganda voor de democratie? En welke rol spelen nieuwe technologieën i ... 

Het Filosofisch Kwintet 2017 Democratie en identiteitspolitiek

Democratie en identiteitspolitiek

Hoe is te verklaren dat er na decennia van ontzuiling nu weer nieuwe kleine zuiltjes ontstaan? En wat zijn daarvan de gevolgen voor politiek en maatschappij? Gasten in deze aflevering zijn: Ian Buruma, Brits-Nederlandse sinoloo ...