Beagle, in het kielzog van Darwin

De Clipper Stad Amsterdam vaart langs de zuidpunt van Zuid-Amerika. Het is een gebied vol legendarische namen: Kaap Hoorn, Straat Magellaen, en het Beaglekanaal. Het is ook het gebied waar het vakmanschap van kapitein FitzRoy tot uiting kwam. Hij was naar Zuid-Amerika gezonden om de kusten in kaart te brengen en zo en passant de greep van Groot-Britannië op het gebied te versterken. Territoriumdrift aan het uiteinde van de aarde; daarover gaat deze aflevering: Kaapse verhalen. Aan boord de achterkleinzoon van Charles Darwin, Simon Keynes die op dit moment bezig is met een studie naar de reis van de Beagle. Het levert een prachtige confrontatie op van een nazaat en een onherbergzaam gebied. Want niet alleen maakte de zuidpunt van Zuid-Amerika een onuitwisbare indruk op alle opvarenden van de Beagle; het zware weer betekende ook bijna het einde van de bemanning. 'Als dat niet goed was afgelopen, was ik er ook niet geweest', realiseert Simon Keynes zich. Aan de hand van kaarten en tekeningen van de kunstenaar Conrad Martens reconstrueert hij de route die de Beagle destijds gevaren heeft en spreekt hij met lokale bewoners die er een sport van hebben gemaakt de 'memorials', de herinneringen die de ontdekkingsreizigers van toen achterlieten, terug te vinden. In zekere zin symboliseren die gedenkplaatjes, flessen met boodschappen en kistjes met prullaria de bezitsdrang van degenen die het gebied bezochten. En nog altijd is Kaap Hoorn een twistpunt tussen Argentinië en Chili. Zo bezoekt hij ook de familie Villaroel, de enige bewoners van het meest zuidelijke eiland die hiermee het Chileense eigendom bewijzen. Want territoriumdrift is de continue schakel tussen Darwin, FitzRoy en de reis van de Beagle en de huidige tijd.

Bron: VPRO

• 10 September 2017
• Bekijk hier alle afleveringen van Beagle, in het kielzog van Darwin
• Uitzending gemist Nederland 2